Le Chatelier Prensibi

Le Chatelier Kimdir ?

1850-1936 yılları arasında yaşamış ünlü fransız kimyager. özellikle kimyasal denge konusundaki prensibiyle tanınmıştır.

paris'te doğdu. tanınmış bir malzeme mühendisi olan babasından etkilendi. 1869'da ecole polytechnique 'e yazıldı. oradaki öğrenciliği sırasında savaş çıkması üzerine asteğmen olarak paris kuşatmasında görev aldı. sonra başarılı öğrenimini devam ettirip tamamladı ve evlendi.

öğrenimini mühendislik üzerine yapmakla birlikte, kariyerini kimya öğretmenliği üzerine kurmayı seçti. 4 başarısız denemeden sonra 1907'de bilim akademisi'ne üye seçildi. aynı yıl isveç kraliyet bilim akademisi'ne de seçildi.

kimya üzerine yoğun çalışmalar yapmıştır. bunlardan en bilinenler le chatelier ilkesi (kimyasal denge ile ilgilidir) ve ideal bir çözeltide tuzların değişken çözünürlüğü üzerine olanlardır. öte yandan metalurji üzerine de detaylı çalışmalar yaptı, endüstriyel uygulamalar üzerine çalıştı, bu çalışmalarına bugün lafarge olarak tanınmış olan çimento firmasına danışmanlık da dahildir.

taylorizm gibi endüstriyel konuları da inceleyen ve bu konularda da yazılar yazan le chatelier, siyasi açıdan muhafazakardı. siyasi olarak görüşlerini de yer yer açıkladı ve savunduysa da aşırı hareketlerin içine girmekten kaçınmıştır. ünü artan le chatelier, sağlığında légion d'honneur'u da içeren önemli ünvan ve nişanlar almıştır.


LE chatelier prensibi

Le Chatelier İlkesine göre, kimyada dengedeki bir sisteme dışarıdan bir etkide bulunulduğunda, sistem bu etkiyi azaltıcı yönde yeni bir denge hali oluşturur. Henry Louis Le Chatelier ve Karl Ferdinand Braun bu ilkeyi birbirlerinden bağımsız olarak bulmuştur. Bu yüzden Le Chatelier-Braun İlkesi olarak da bilinir. Henry Louis Le Chatelier Kimyasal Tepkimelerde Denge Sabiti Formülü: Kd = 1/KP(RT)n ‡T = Mutlak sıcaklık (K)‡ R = ideal gaz sabiti‡ n = Gaz fazındaki ve çözelti hâlindeki ürünlerin kat sayıları toplamı - Gaz fazındaki ve çözelti hâlindeki girenlerin katsayıları toplamı derişim sıcaklık ve basınç değiştirmedikçe denge konumu korunur . Ancak bu koşullardan biri veya bir kaçı değiştirildiğinde tepkimenin denge konumu bozulur ve sistem bu etkiyi azaltacak yöne kayar.

Amino asitler protein oluşturmak üzere kimyasal olarak birleşirken aralarında "peptid bağı" denilen özel bir bağ kurarlar. Bu bağ kurulurken bir su molekülü açığa çıkar. Bu durum, ilkel hayatın denizlerde ortaya çıktığını öne süren evrimci açıklamayı kesinlikle çürütmektedir. Çünkü, kimyada "Le Chatêlier Prensibi" olarak bilinen kurala göre, açığa su çıkaran bir reaksiyonun (kondansasyon reaksiyonu) su içeren bir ortamda sonuçlanması mümkün değildir. Sulu bir ortamda bu çeşit bir reaksiyonun gerçekleşebilmesi, kimyasal reaksiyonlar içinde "oluşma ihtimali en düşük olanı" olarak nitelendirilir.

Dolayısıyla, evrimcilerin hayatın başladığı ve amino asitlerin oluştuğu yerler olarak belirttikleri okyanuslar, amino asitlerin birleşerek proteinleri oluşturması için kesinlikle uygun olmayan ortamlardır. Kimyacı Richard E. Dickinson bunun nedenini şöyle açıklar: Eğer protein ve nükleik asit polimerleri öncül monomerlerden oluşacaksa polimer zincirine her bir monomer bağlanışında bir molekül su atılması şarttır. Bu durumda suyun varlığının polimer oluşturmanın aksine, ortamdaki polimerleri parçalama yönünde etkili olması gerçeği karşısında, sulu bir ortamda polimerleşmenin nasıl yürüyebildiğini tahmin etmek güçtür.66

Öte yandan, evrimcilerin bu gerçek karşısında iddia değiştirip, ilkel hayatın karalarda oluştuğunu öne sürmeleri de imkansızdır. Çünkü ilkel atmosferde oluştukları varsayılan amino asitleri ultraviyole ışınlarından koruyacak yegane ortam denizler ve okyanuslardır. Amino asitler karada ultraviyole yüzünden parçalanırlar. Le Chatêlier prensibi ise denizlerdeki oluşum iddiasını çürütmektedir. Bu durum da evrim teorisi açısından bir başka çıkmazdır.

Kaynakça: wikipedia,http://www.uludagsozluk.com/k/henry-louis-le-chatelier/ 

Ozancan Gündoğdu 11-C     1282